Metody i formy pracy w przedszkolu

W oddziałach specjalnych prowadzone są różnorodne zajęcia rozwijające zaradność samoobsługową, umiejętności poznawcze, niwelujące niewłaściwe zachowania, wzmacniające umiejętności społeczne.

Każdego dnia odbywają się zajęcia grupowe i indywidualne dostosowane do możliwości dzieci. Nacisk kładzie się również na naukę czynności samoobsługowych, oraz zabaw integracyjnych. W ramach zajęć prowadzone są również zajęcia z muzykoterapii, szereg zajęć i zabaw odbywa się na świeżym powietrzu. Zajęcia przeplatane są chwilą relaksu dla zregenerowania sił.

Dzieci z oddziałów specjalnych uczestniczą wraz z dziećmi z oddziałów integracyjnych we wspólnych wycieczkach i przedstawieniach. Organizowane są również imprezy i spotkania z rodzicami w poszczególnych oddziałach.

Szybki przegląd metod i terapii:

Metoda Ośrodków Pracy

Metoda Ośrodków Pracy łącząc w sobie działania rewalidacyjne i dydaktyczne, jest skierowana do uczniów z upośledzeniem umysłowym. Wszystkie treści programowe w tej metodzie są dostosowane do indywidualnych możliwości dziecka oraz nie mają sztywnego podziału na przedmioty nauczania. Dzienne Ośrodki Pracy są podzielone na konkretne etapy:

 

Zajęcia wstępne
Podczas zajęć wstępnych zadaniem terapeuty jest stworzenie odpowiednich warunków pracy, atmosfery oraz dostosowanie czasu zajęć do możliwości uczniów. Zajęcia te są realizowane zgodnie z podstawą programową i zawierają szczegółowe cele, tj.:
  • rozładowanie napięć psychicznych uczniów, uspokojenie uczniów nadpobudliwych, uaktywnienie dzieci apatycznych, pogłębianie rozwoju dziecka;
  • usprawnianie fizyczne;
  • wyrabianie umiejętności obserwacji otaczającego środowiska i zmian w nim zachodzących;
  • kształtowanie pojęć związanych z pogodą, jej zmianami, pojęć czasowych i przestrzennych;
  • wyrabianie nawyków i umiejętności korzystnych z punktu widzenia rewalidacji, np. wyrabianie nawyków związanych z higieną i samoobsługą.
Praca poznawcza
Jej celem jest dokonanie obserwacji bezpośredniej, która jest zaplanowanym procesem poznawczym wszędzie tam, gdzie wymaga tego opracowywany temat, np. w parku, w sali itd. Obserwacja jest szczególnie ważnym procesem poznawczym u dzieci ze spektrum autyzmu. Możliwość dotykania, wąchania, smakowania pozwala na lepsze zapamiętywanie danego materiału.

 

Ekspresja
Jest procesem wyrażania swoich uczuć powstałym w wyniku wielozmysłowej obserwacji, w różnych formach działania. Wśród form ekspresji możemy wyróżnić:
  • praktyczną (czynności samoobsługowe, porządkowanie, konstruowanie);
  • muzyczną (śpiewanie piosenek, zabawy rytmiczne);
  • plastyczną (malowanie różnymi technikami, malowanki, wyklejanki);
  • ruchową (ćwiczenia ruchowe, zabawy);
  • werbalną (wypowiedzi ustne).
Zajęcia końcowe
To etap służący podsumowaniu codziennej pracy oraz sprawdzeniu zdobytych wiadomości.

Metoda Knillów

Autorami tej metody są Marianna i Christopher Knill. Metoda opiera się na realizacji Programów Aktywności – Świadomoś Ciała, Kontakt i Komunikacja. Programy pomagają dziecku doświadczyć jego ciała jako jedności i wspomaga rozwój wyobrażenia ciała wtedy, gdy dziecko nie jest zdolne do używania swojego ciała aktywnie. Ćwiczenia pozwalają na rozwijanie świadomości własnego ciała oraz umożliwiają coraz lepszą kontrolę nad ruchami, co ułatwia komunikację z otoczeniem. Proponowane programy stanowią ramy, dzięki, którym rozwija się kontakt społeczny, ruch i zabawa. Mogą one również stanowić bazę wyjściową dla rozwoju rozumienia i używania języka. Metoda jest wyjątkowo pomocna w pracy z dziećmi wycofanymi, autystycznymi, jak również agresywnymi. Program przeznaczony jest także dla dzieci upośledzonych umysłowo, z defektami sensorycznymi i fizycznymi. Atutem tej metody jest wykorzystanie zabawy w połączeniu z muzyką i ruchem.
Metoda obejmuje program wprowadzający, cztery programy podstawowe i jeden przeznaczony dla dzieci mniej sprawnych fizycznie. Każdy program złożony jest z szeregu następujących po sobie aktywności, ma określony czas trwania i towarzyszy mu specjalnie skomponowana muzyka stanowiąca jego konstytutywny element.
Programy Aktywności – Świadomość Ciała, Kontakt i Komunikacja:
  • Program wprowadzający – 8 minut
    Pozwala określić, czy dane dziecko potrafi dostatecznie koncentrować uwagę; czy potrafi nawiązać i utrzymać kontakt, by przejść do realizacji Programów I i II. Program ten szczególnie zalecany jest w pracy z małymi dziećmi, oraz z dziećmi autystycznymi i psychotycznymi;
  • Program 1 – 15 minut
    Wymaga zaangażowania górnej części ciała.
  • Program 2 – 15 minut
    Wymaga zaangażowania dolnych części ciała.
  • Program 3 – 20 minut
    Wymaga większej uwagi, ruchliwości, koordynacji, ale i znacznie większej świadomości społecznej.
  • Program 4 – 20 minut
    Wymaga wyższego poziomu świadomości ciała, lepszej samokontroli, koncentracji, rozumienia pojęciowego i uspołecznienia.
  • Program SPH– 25 minut
    Program dodatkowy, specjalnie zaadoptowany dla potrzeb dzieci mniej sprawnych fizycznie.
Wróć do góry

Sensoplastyka

Jest metodą plastyczną, sensoryczną, wpływającą na stymulację wszystkich zmysłów: węchu, wzroku, dotyku, słuchu i smaku. Edukacja plastyczna od pierwszych chwil życia wpływa na optymalny rozwój całego organizmu człowieka. Stąd stymulacja różnych receptorów wpływa na rozwój połączeń nerwowych w mózgu. Im jest ich więcej, tym sprawniej przebiegają wszelkie procesy analizy i syntezy w umyśle małego dziecka. Stymulacja kolorem wpływa na wiele aspektów rozwoju dzieci:
  • budowanie świadomości ciała i przestrzeni;
  • usprawnienie ruchowe (przygotowanie do nauki chodzenia w przypadku niemowląt);
  • rozwój zmysłów;
  • rozwój mowy (ośrodki w mózgu odpowiedzialne za mowę są usytuowane blisko ośrodków odpowiadających za małą motorykę – czyli pracę dłoni),
  • kontakt emocjonalny opiekunów z dziećmi, budujący ich poczucie bezpieczeństwa.
Wprowadzenie działań sensoplastycznych w pracy z dziećmi wpływa korzystnie na:
  • rozwój ich kreatywności oraz twórczego myślenia;
  • uwalnianie naturalnej ekspresji twórczej;
  • wspieranie samodzielności;
  • czerpanie satysfakcji z kreatywnego działania;
  • doświadczanie sukcesów w realizacji swoich pomysłów;
  • wspieranie aktywności we wprowadzanie zmian i ulepszeń;
  • wychodzenie ze schematów;
  • elastyczne podejście do zmian w stale zmieniającym się świecie;
  • poznawanie nowych form wyrazu i działań artystycznych;
  • współdziałanie i wzajemną pomoc w celu osiągnięcia zamierzonych planów;
  • pielęgnowanie krytycznego i świadomego spojrzenia na rzeczywistość, które skutkuje innowacyjnością w działaniu.
Wróć do góry

Terapia ręki

Metoda ta służy usprawnieniu tzw. małej motoryki, czyli precyzyjnych ruchów dłoni i palców. Dostarcza wrażeń dotykowych oraz uczy rozróżniania różnych kształtów i struktur materiałów, a przede wszystkim wdraża dziecko do osiąganiu samodzielności w podstawowych czynnościach życia codziennego. Polega na wykonywaniu i doskonaleniu różnych czynności manualnych dostosowanych do wieku i zainteresowań dziecka. Uczy cierpliwości i koncentracji uwagi. Ćwiczenia w tej metodzie dobierane są indywidualnie do potrzeb i możliwości każdego dziecka.
Terapia ręki ma na celu:
  • usprawnianie precyzji ruchów rąk
  • wyuczenie zdolności skupienia uwagi, patrzenia
  • wzmacnianie koncentracji
  • poprawę koordynacji wzrokowo-ruchowej
  • przekroczenie linii środkowej ciała.
Wróć do góry

Trening Umiejętności Społecznych

Głównymi celami treningu umiejętności społecznych jest zminimalizowanie napięcia, które pojawia się w różnorodnych sytuacjach społecznych; budowanie pozytywnych relacji w grupie rówieśniczej oraz nauka spędzania czasu z kolegami. Podczas zajęć dzieci:
  • uczą się przestrzegać norm i zasad funkcjonowania w grupie;
  • poznają części składowe komunikatów społecznych ( intonacja, głos, gest, treść wypowiedzi, pozycja w grupie, kontekst, postawa ciała, przestrzeń osobista);
  • uczą się adekwatnie zachowywać w różnorodnych sytuacjach;
  • uczą się odczytywać komunikaty niewerbalne (mimika twarzy, pozycja ciała, gestykulacja, tembr głosu);
  • uczą się odpowiednio reagować w często spotykanych sytuacjach;
  • uczą się rozpoznawać i nazywać stany emocjonalne, zarówno swoje jak i innych osób oraz poznają sposoby okazywania ich w sposób akceptowany przez innych.
Wróć do góry

Integracja sensoryczna

Termin integracja sensoryczna określa prawidłową organizację wrażeń sensorycznych (bodźców) napływających przez receptory do ośrodkowego układu nerwowego. Oznacza to, że mózg, otrzymując informacje ze wszystkich zmysłów (wzrok, słuch, równowaga, dotyk, czucie ruchu-kinestezja) dokonuje ich rozpoznania, segregowania i interpretacji oraz integruje je z wcześniejszymi doświadczeniami. Na tej podstawie mózg tworzy odpowiednią do sytuacji reakcję nazywaną adaptacyjną. Jest to adekwatne i efektywne reagowanie na wymogi otoczenia. Może to być odpowiedź ruchowa jak i myślowa. Integracja sensoryczna rozpoczyna się już w okresie płodowym i jej najintensywniejszy rozwój trwa do około 7 roku życia. Nierozwinięcie określonych umiejętności w kolejnych stadiach rozwoju powoduje powstawanie trudności w funkcjonowaniu i zachowaniu dziecka.

Stadia rozwoju procesów integracji sensorycznej:
  • Stadium 1
    1. rozwój zdolności do przetwarzania bodźców proprioceptywnych, dotykowych i przedsionkowych,
    2. rozwój reakcji równoważnych, napięcia mięśniowego, ruchów oczu,
    3. integracja odruchów – ewolucja czynności odruchowych (odruchy postawy, prostowania, równowagi);
    4. kształtowanie się więzi z matką i innymi opiekunami w czasie czynności pielęgnacyjnych.
  • Stadium 2
    1. rozwój reakcji dowolnych (w poprzednim okresie dominowały odruchy),
    2. rozwój schematu ciała,
    3. rozwój dużej motoryki i planowania ruchu,
    4. kształtowanie się stabilnej postawy,
    5. kształtowanie się podstaw percepcji słuchowej, wzrokowej,
    6. rozwój koordynacji ciała.
  • Stadium 3
    1. rozwój ruchów dowolnych i bardziej precyzyjnych (ręki, aparatu mowy),
    2. kształtowanie się koordynacji wzrokowo-ruchowej,
    3. rozwój współdziałanie zmysłów.
  • Stadium 4
    1. specjalizacja mózgowa (dominacja stronna ciała),
    2. rozwój zdolności do: czytania, pisania, liczenia, koncentracji uwagi, kontroli emocjonalnej, samoakceptacji.
Zaburzenia integracji sensorycznej wpływają zarówno na zachowanie dziecka, rozwój społeczny i emocjonalny, ale także na rozwój manualny, umiejętność koncentracji uwagi, rozwój mowy i języka, później możliwości uczenia się pisania i czytania. Wpływają na rozwój poczucia tożsamości i samoakceptację.
Ze względu na rodzaj zaburzenia w odbiorze i przetwarzaniu bodźców, osoba nim dotknięta może przejawiać różnorakie nietypowe zachowania, „sensoryzmy” – zarówno mające na celu dostymulowanie niewrażliwego zmysłu, jak również unikanie bodźców w przypadku nadwrażliwości.

 

Warunki prowadzonej stymulacji sensorycznej:
Terapia integracji sensorycznej odbywa się w specjalnie do tego przygotowanej sali, gdzie wykorzystuje się specjalistyczny sprzęt taki jak: podwieszane platformy, hamaki, deskorolki, równoważnie, a także materiały różne faktury do stymulacji dotykowej, materiały do stymulacji wzrokowej, węchowej, smakowej itp. Ma postać zabawy, podczas której dziecko nie uczy się konkretnych czynności, ale jego układ nerwowy jest tak stymulowany, żeby coraz lepiej przetwarzać bodźce sensoryczne, co prowadzi do coraz lepszego funkcjonowania dziecka.
Głównym zadaniem jest dostarczanie kontrolowanej ilości bodźców sensorycznych, głównie przedsionkowych, dotykowych i proprioceptywnych w taki sposób, aby dziecko odpowiedziało reakcją (czynnością) poprawiającą integrację tych bodźców. Ćwiczenia sprawiają, że poprawia się koordynacja wzrokowo – ruchowa, sprawność manualna, orientacja w schemacie ciała i percepcja wzrokowo – przestrzenna. Dzieci zaczynają lepiej skupiać uwagę, rozwija się ich samodzielność, poczucie pewności siebie i własnej wartości.
Terapeuta integracji sensorycznej bazując na swoim doświadczeniu i wiedzy, dostosowuje trudność zadań i ćwiczeń do poziomu możliwości dziecka oraz jego samopoczucia. Ćwiczenia nie mogą być ani zbyt łatwe, ani zbyt trudne dla dziecka. Atmosfera podczas terapii sprzyja rozwojowi wewnętrznej potrzeby zdobywania i poznawania środowiska. Dziecko czując, że odnosi sukcesy w coraz większej ilości różnorodnych zadań i bardziej skomplikowanych aktywnościach podnosi swoją samoocenę i chętnie uczestniczy w zajęciach. Takie doświadczenia w kierowaniu swoim zachowaniem zaczyna przenosić również na inne sytuacje poza salą terapeutyczną, co zaczynają zauważać rodzice i nauczyciele. Zmienia się obraz dziecka i jego funkcjonowanie w środowisku.
Wróć do góry

Gimnastyka korekcyjna

Zajęcia z gimnastyki korekcyjnej mają na celu naukę prawidłowej postawy ciała oraz korekcję istniejących już wad postawy. U dzieci w wieku przedszkolnym najczęściej pojawiają się plecy okrągłe, zapadnięta klatka piersiowa, kolana koślawe, płaskostopie, postawa skoliotyczna. U dzieci w tym wieku rozmiar tych zaburzeń zwykle nie jest duży i przy systematycznej pracy możliwa jest całkowita niwelacja zburzeń. Aby zapobiec tym wadom należy dostarczyć dzieciom zorganizowanych form aktywności ruchowej i wprowadzić elementy gimnastyki korekcyjnej w formie odpowiadającej wiekowi oraz ich możliwościom psychoruchowym.

Zajęcia z zakresu gimnastyki korekcyjnej prowadzone są w formie kreatywnych zabaw ruchowych z elementami korekty, co bardzo uatrakcyjnia ćwiczenia, oraz elementów fitness. Zabawa ruchowa jest prostą nieskomplikowaną formą ruchu opartą na podstawowych ruchach motorycznych człowieka, takich jak: chód, bieg, skok, czworakowanie, pełzanie, rzucanie. Polega na rywalizacji indywidualnej – kto ładniej, kto dokładniej, kto szybciej, kto dalej, kto wyżej wykonał zadanie. Poza tym zabawy niosą za sobą olbrzymie możliwości oddziaływań wychowawczych. Podczas zajęć dzieci uczą się wytrwałości, odpowiadania za swoje zachowania, godzenia się z porażką i cieszenia zwycięstwem. Dzieci bawiąc się, wykonują ćwiczenia gimnastyczne uwzględniające profilaktykę wad postawy, ich indywidualne możliwości i potrzeby. Jest to bardzo lubiana przez dzieci forma zajęć.

Ćwiczenia odbywają się przy pomocy przyborów i przyrządów gimnastycznych, które bardzo uatrakcyjniają zajęcia, co sprawia, iż dzieci chętnie ćwiczą.

 

Indywidualne zajęcia rehabilitacyjne
Zajęcia indywidualne z rehabilitacji ruchowej ukierunkowane są głównie na poprawę funkcji motorycznych. Mają one pomóc dziecku we wszechstronnym rozwoju tak, aby mogło uzyskać niezależność w życiu i wykorzystać swe możliwości na tyle, na ile pozwala istniejące uszkodzenie. Celem zajęć jest podniesienie sprawności dzieci i ułatwienie im funkcjonowania w grupie rówieśników.
Wróć do góry

Metoda Dobrego Startu

Metoda Dobrego Startu została opracowana przez prof. Martę Bogdanowicz. Wywodzi się z metody Le Bon Depart z lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Jest przeznaczona dla dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym, których rozwój przebiega prawidłowo oraz dla dzieci w tym samym wieku i starszych, których rozwój psychomotoryczny przebiega wolniej lub nieharmonijnie.
Podstawowym założeniem Metody Dobrego Startu jest jednoczesne rozwijanie funkcji wzrokowych, słuchowo – językowych, dotykowo – kinestetycznych (czucie dotyku i ruchu) i motorycznych oraz współdziałania między nimi. Wymienione funkcje uczestniczą w złożonych czynnościach czytania i pisania. Celem tej metody jest również kształtowanie lateralizacji (stosuje się ćwiczenia mające na celu ustalenie ręki dominującej) oraz kształtowanie orientacji w schemacie ciała, w jego prawej i lewej stronie. Podczas zajęć prowadzonych Metodą Dobrego Startu dzieci ćwiczą również orientację w przestrzeni. Rozwijanie tych funkcji jest wskazane dla dzieci przygotowujących się do nauki czytania i pisania, a niezbędne dla dzieci, u których występują opóźnienia rozwoju. Ich sprawność jest warunkiem szybkiego nabywania umiejętności porozumiewania się za pomocą pisma – kodowania mowy ustnej podczas pisania i jej dekodowania podczas czytania.
Metoda Dobrego Startu ma kilka aspektów. Optymalizuje ona rozwój, jest więc korzystna dla wszystkich dzieci. Praca tą metodą pozwala zapobiegać występowaniu trudności w uczeniu się, a w konsekwencji zwiększa szanse dzieci na uniknięcie niepowodzeń szkolnych (aspekt profilaktyczno – terapeutyczny). Aspekt edukacyjny zaś polega m. in. na wielozmysłowym poznawaniu liter i cyfr.
Wróć do góry

Zajęcia logopedyczne

Terapią logopedyczną objęte są wszystkie dzieci uczęszczające do przedszkola. Odbywa się ona w formie zajęć indywidualnych oraz grupowych, przy ścisłej współpracy z rodzicami, nauczycielami i specjalistami pracującymi z dzieckiem. Poprzedzona jest szczegółową diagnozą, na podstawie której konstruowane są indywidualne i grupowe programy logopedyczne, dostosowane od potrzeb i możliwości każdego dziecka.
Zajęcie grupowe prowadzone są głównie z dziećmi prawidłowo rozwijającymi się. Realizowane podczas nich ćwiczenia mają na celu: zapobieganie ewentualnym wadom wymowy (profilaktyka logopedyczna), usuwanie ich i doskonalenie artykulacji, rozwijanie kompetencji językowej oraz naukę skutecznej komunikacji interpersonalnej.

 

Indywidualnymi zajęciami neurologopedycznymi objęte są dzieci z autyzmem i Zespołem Aspergera. Ich celem jest:
  • Stymulacja rozumienia mowy i budowania zasobu pojęć językowych, w oparciu o realizowany w placówce nowatorski Program – „Tworzenie Obrazu Siebie i Otoczenia – TOS”;
  • Usprawnianie aparatu mowny poprzez masaże i ćwiczenia czynne, nauka mówienia i przezwyciężanie trudności artykulacyjnych;
  • Kształtowanie umiejętności komunikowania potrzeb, skutecznego porozumiewania się z otoczeniem (inicjowanie i prowadzenie dialogu) oraz rozwijanie kompetencji komunikacyjnej.

Wypracowane umiejętności utrwalane są podczas zajęć grupowych, również w ramach realizowanych zajęć integracyjnych.

W terapii wykorzystywane są wspomagające i alternatywne sposoby porozumiewania się – AAC. Stosowane symbole dobierane są indywidualnie do potrzeb każdego dziecka (np.: przedmioty, fotografie, PCS, Makaton, Coghamo, klocki słowne Premacka). Dysponujemy pomocami komunikacyjnymi opartymi na wysokiej technologii (komunikatory, urządzenia komputerowe).

 

Gabinet logopedyczny wyposażony jest w specjalistyczne pomoce, także multimedialne programy logoterapeutyczne.

Wróć do góry
Enter your
text here